وظیفه دندانها عبارت است از : جویدن، تأمین زیبایی، تکلم و وظیفه دندانهای شیری علاوه برموارد مذکور، راهنمای رویش دندانهای دائمی کودک می باشد. بنابراین جهت برآورده شدن اهداف فوق حفظ سلامت دندانها ضروری است.
از عواملی که این سلامتی را مختل می کند، می توان به پوسیدگی های دندانی، از دست دادن زودرس دندان، کشیدن دندان (شیری-دائمی)، دندان فک جوش و ضربه های دندانی اشاره کرد.
وظیفه دندانپزشک کودکان، پیشگیری یا کنترل شرایط فوق است. از دست دادن هر دندان شیری به عنوان یک واحد، می تواند سبب نامرتب شدن و تغییر رابطه صحیح دندانهای دائمی گردد. جهت پیشگیری از این مشکلات باید فضای دندان مزبور را حفظ کرد. این امر توسط کاربرد “فضا نگهدارنده” امکان پذیر خواهد بود.
فضانگهدارنده ها دو نوع ثابت و متحرک هستند که بنابر صلاحدید دندانپزشک کودکان برحسب نیاز کودک بکار برده می شوند. در برخی موارد می توان فضای بی دندانی را بوسیله دندان جایگزین نمود که در عین حال تأمین عمل جویدن یا زیبایی کودک را نیز به عهده خواهد داشت. درصورت عدم کاربرد فضا نگهدارنده، دندانهای مجاور به طرف فضای بی دندانی حرکت کرده، سبب اختلال در رابطه صحیح دندانها و کاهش فضا برای رویش دندان دائمی جانشین و در نتیجه برهم خوردن نظم سیستم دندانهای دائمی خواهند شد.
در چنین وضعیتی باید در سنین پایین تر از دستگاههای خاصی که جهت ایجاد و بازسازی فضا بکار می رود، استفاده نمود. بنابراین با کاربرد به موقع فضانگهدارنده می توان موقعیت دندانهای مجاور و کل سیستم را ثابت نگهداشت و حتی در کودکانی که پتانسیل مشکلات ارتودنسی دارند از تشدید آن پیشگیری نمود.
برخی عادات دهانی نیز می تواند در دراز مدت سبب ایجاد ناهنجاری های دندانی – فکی گردد. از آن جمله می توان به مواردی چون مکیدن انگشت یا انگشتان، جویدن و قراردادن اشیاء خارجی بین دندانها، موقعیت نامتعارف زبان (Thrust Tongue)، دندان قروچه (Bruxism)، تنفس دهانی و جویدن گونه یا زبان اشاره کرد.
در طی چنین عاداتی، نیروهای نامتعارف سبب برهم خوردن نظم سیستم دندانی – فکی می شود و درصورت ادامه آن نیاز به درمانهای پیچیده ارتودنسی خواهد بود. بنابراین لازم است پس از مشاوره با دندانپزشک کودکان در جهت درمان و پیشگیری از تشدید آن اقدام گردد.
